schenken van aandacht of afrekenen met geld?

Woorden met dubbele betekenissen geven soms leuke inzichten. Het viel me op dat het Engelse woordje ‘pay’ niet alleen wordt gebruikt in de zin van betalen, ‘pay money’, maar ook in de zin van schenken. ‘pay attention’. Dat gaf ineens een frisse kijk op het woord betalen. Je kan geld en aandacht schenken. Je kan betalen met geld. Kan je ook betalen met aandacht?

In onze snelle tijd met veel prikkels, wordt onze aandacht steeds meer waard. Bedrijven doen hun best onze aandacht te vangen en betalen per klik op een advertentie. Op facebook gaat een tranen trekkend filmpje rond van een jongetje dat zijn spaargeld bij elkaar schraapt om een uurtje aandacht van zijn vader te kopen.

Waar schenken we onze aandacht en geld aan? Hoe zit het met de relatie tussen aandacht en geld? Aandacht kost tijd. En tijd = geld. We willen onze tijd het liefst met aandacht schenken aan mensen en dingen die we belangrijk vinden en ons plezier geven. Onze kinderen, vrienden, zorg, een goed boek, maatschappelijk bijdragen.

kan je dan stellen dat geld gestolde aandacht is?

Dat is een interessante gedachte. Hoe intrinsieker gemotiveerd we zijn om ergens onze aandacht aan te besteden, hoe minder belangrijk we geld vinden. Sterker nog; het blijkt dat geld juist afleidt van de waarde die een activiteit van zichzelf heeft. Zelfs als je iemand gaat betalen voor een hobby, verandert een deel van de intrinsieke motivatie in extrinsieke motivatie en neemt de belangstelling af om te mountainbiken, te tennissen of te collecteren.

Eigenlijk is het heel gek. Wat we als maatschappij werkelijk belangrijk vinden en waar we eigenlijk onze tijd het liefste aan willen besteden, waarderen we laag als het om geld gaat. Denk maar aan de zorg voor onze kinderen en ouderen, onderwijs, schoonmaak, de productie van gezond voedsel. Vitale sectoren als zorg en onderwijs draaien voor een best fors deel op vrijwilligers die hun tijd schenken. Ik moet er niet aan denken dat de vrijwilligers in het verzorgingshuis van mijn moeder morgen gaan staken. Terwijl aan de andere kant mensen vastzitten in wat we tegenwoordig goedbetaalde ”bullshitjobs” noemen die weinig tot geen maatschappelijke waarde toevoegen.

We leven in een tijd van groeiende tweedeling. We leven ook in een tijd waarin we een verschuiving zien van werken in opdracht (in ruil voor loon) naar werken vanuit intrinsieke motivatie aan wat we zelf werkelijk belangrijk en van waarde vinden. Als je een goed idee hebt, ga je op internet op zoek naar kennis en medestanders. En zo ontwikkel je als 15-jarige zomaar een test die alvleesklierkanker 168 keer sneller opspoort (en veel goedkoper is). En bedenk je als Delfts student een oplossing voor de plastic soep, die gewoon uitgevoerd gaat worden.

Deze ontwikkelingen vragen een fundamentele herbezinning op de rol van geld. Het woord basisinkomen popt weer op. Vooralsnog probeer ik maar zoveel mogelijk mijn eigen geld met aandacht uit te geven. Echte aandacht is onbetaalbaar.

meer weten over onze integrale aanpak?

Neem contact op met Carla Onderdelinden