
hoe dan?
aansluiten bij intrinsieke drijfveren
De vraag die ons het meest gesteld wordt is ”hoe krijgen we mensen en organisaties in beweging om bij te dragen aan het oplossen van complexe vraagstukken? Bijvoorbeeld op thema’s als economie, klimaat, zorg, onderwijs, leefbaarheid.” Ons antwoord is: door aan te sluiten bij intrinsieke drijfveren van mensen. Dit doen wij dan ook in de gebiedsontwikkelingsprocessen die wij begeleiden. We sluiten aan op de vier belangrijkste intrinsieke drijfveren van mensen: zingeving, autonomie, verbinding en meesterschap. Door complexe vraagstukken te verbinden met wat mensen drijft, ontstaat beweging. En vanuit de beweging ontstaat een oplossing. Mensen, organisaties, directies, gemeenten, etc. komen namelijk alleen in actie als ze zelf iets willen doen.
De vier drijfveren houden elkaar vast in twee paren: autonomie-verbinding en zingeving-meesterschap.

autonomie en verbinding
Autonomie en verbinding houden elkaar vast als een lemniscaat. Je hebt beide nodig in een gebiedsproces. Autonomie leidt tot betrokkenheid. Maar volledig autonoom je gang gaan zonder verbinding brengt je niet ver. En volledig in verbinding met anderen werken zonder je eigen autonomie te bewaren leidt tot volgzaamheid en put je uit.
Verbinding (heart) gaat over het vormen van relaties waarin je gewaardeerd wordt om wie je bent (en viceversa). Door iedereen uit te nodigen mee te doen en door community-building ontstaat een veerkrachtig netwerk in het gebied. Door de community te verbinden met het netwerk van professionals ontstaat een smart grid waarin kennis, capaciteit en geld kan stromen naar de bedoeling, het bewonersbelang.
Autonomie (mind) gaat over het verlangen naar regie over eigen leven en leefomgeving: wat willen bewoners met het gebied? Wat is de identiteit van het gebied? Door open te kijken naar wat er allemaal is in de wijk: talent, ideeën van bewoners, gebouwen, geldstromen, groen, geschiedenis, maar ook naar overtuigingen ontstaat als vanzelf een identiteit, die zelf bepaalt waar de wijk heen wil bewegen.
zingeving en meesterschap
Ook zingeving en meesterschap houden elkaar vast in een lemniscaat.
Zingeving (soul) gaat over van betekenis willen zijn, iets doen in dienst van wat groter is dan jijzelf. Wat is de betekenis van het gebied voor haar bewoners en wat betekent het gebied voor haar omgeving, voor het grotere geheel? Wat is het verhaal van het gebied? Door verleden en heden in beeld te brengen en de toekomst te visualiseren, ontstaat een verhaal dat de identiteit en verbinding van de wijk versterkt. Dat geldt ook voor een buurt, een straat of een bewoner.
Meesterschap (body) gaat over het beste in jezelf ontwikkelen in iets dat ertoe doet: het beste van het gebied ontwikkelen door het beste van bewoners en het beste van organisaties in de wijk te ontwikkelen en met elkaar te verbinden.
Procesontwerp voor integrale gebiedsontwikkeling
De intrinsieke drijfveren vormen de onderlegger voor ons procesontwerp voor integrale gebiedsontwikkeling, waarmee we werken in wijken en dorpen.
We haken meestal aan in de fase dat er in een wijk of gebied of gemeente een idee of een droom ligt. Bijvoorbeeld in de Geitenkamp in Arnhem: ”Kunnen we een leeggekomen basisschool maatschappelijk herbestemmen zodaning dat het gebouw gaat bijdragen aan de ontwikkeling van de wijk?’ In de initiatieffase, ga je woorden geven aan het idee. Je gaat in gesprek met mensen, kijken of er draagvlak is. Vervolgens kun je samen de intentie uitspreken om een volgende stap te zetten. Je stapt dan de verkenningsfase in. Wat je precies gaat verkennen bepaal je samen. Je gaat open kijken naar wat er allemaal is, je schetst een lonkend perspectief en gaat in gesprek met partners die kunnen helpen bij de realisatie. Aan het einde van deze fase heb je zicht op de opgaven en de belangen en bijdragen van partners daaraan, uitgangspunten voor samenwerking, de waarden in de wijk, een verhaal over het verleden, heden en toekomst van de wijk. Vervolgens kun je gaan ontwerpen en plannen maken. In de vierde fase ga je over tot uitvoering.
belangrijk in het proces
- Is er voldoende urgentie en is het lonkend perspectief aantrekkelijk genoeg? Let op de energie. Waar worden mensen enthousiast van? Durf ook te stoppen als ergens weinig energie op zit.
- Zet de mens en de bedoeling centraal.
- Gebruik de bedoeling als kompas.
- Blijf niet eindeloos denken en praten en plannen maken, maar zet gewoon een eerste logische stap. Je kunt erop vertrouwen dat de resultaten van deze stap zicht geven op een logische volgende stap.
- Beweeg mee met wat zich voordoet. Alertheid en durf leveren meer op dan controle!
- Formuleer gedeelde uitgangspunten / spelregels.
- Dans door de schalen: spreek met een breed palet van mensen: van buurthuis tot boardroom.
- Bied overzicht over het geheel.
- Durf fouten te maken en leer daarvan.
- Have fun!
Meer weten over het ontwerpen van een goed proces voor integrale gebiedsontwikkeling?
Neem contact op met Carla Onderdelinden